Zó project là dự án doanh nghiệp xã hội hoạt động trong lĩnh vực bảo tồn và phát triển làng nghề giấy thủ công truyền thống của Việt Nam theo hướng phát triển bền vững.

Giấy Dó một sản phẩm thủ công truyền thống ra đời vào thế kỉ 13, gắn liền với những làng nghề làm giấy lâu đời. Giấy Dó gắn với những loại hình nghệ thuật truyền thống như thư pháp, làm giấy sắc phong, hay vẽ tranh. Đặc biệt đại diện tiêu biểu của di sản văn hóa phi vật thể của dân tộc như: Đám cưới chuột, Âm dương, Nhân nghĩa…. dòng tranh dân gian được in trên giấy dó Đông Hồ. Với đặc tính xốp nhẹ, bền dai và ít bị mối mọt, giấy Dó là một trong số ít những loại giấy có tuổi thọ lâu đời. Trải qua những biến thiên của lịch sử dân tộc, ngày nay, chỉ còn lại một số rất ít những làng nghề còn giữ nghề làm giấy như làng Đống Cao, Yên Phong ( Bắc Ninh)…

Được thành lập vào tháng 6 năm 2013, chị Trần Hồng Nhung - người sáng lập cho biết: Zó Project ra đời bắt nguồn từ tình yêu với nghệ thuật thư pháp trên giấy Dó và những giá trị văn hóa truyền thống với tâm huyết việc bảo tồn, gìn giữ văn hóa dân tộc cùng với thực trạng khi mà nghề làm giấy Dó đang dần biến mất.. Zó Project hoạt động với mục tiêu giữ lại một ngành nghề truyền thống, một loại giấy đẹp của dân tộc Việt, cũng như tạo ra công việc cho các cộng đồng thiểu số, những người phụ nữ dân tộc ít người để họ có thêm thu nhập.

Để làm giấy dó, người nghệ nhân phải tuân theo một quy trình cụ thể được làm thủ công bằng tay. Thay vì xay vụn cây ra thành bột bằng máy móc như các loại giấy công nghiệp, mỗi một tờ giấy dó làm ra là công sức của một quá trình vất vả hàng tháng trời từ khi cắt thân cây về, đem hấp, tách vỏ, gọt bẩn rồi đập vỏ để tách sợi, cho vào khung ép và cuối cùng là phơi nắng cho khô giấy lại. Đó là lý do vì sao mỗi tờ giấy đều mang một cá tính riêng dù được làm ra từ một quy trình chung. Sau tất cả, giấy dó hiện lên như một lớp vỏ cây mỏng, cứng cáp, mộc mạc và trường tồn với thời gian. Giấy dó có thể chống ẩm, chống mối mọ và có tuổi thọ lên đến 100 năm. Vẻ đẹp của giấy dó là thứ không thể nào cảm nhận được nếu chỉ nhìn qua những khung hình, bạn phải thực sự chạm vào nó để cảm nhận từng đường vân giấy nổi lên, và cả cái mộc mạc thô sơ của bề mặt giấy.

Zó Project muốn đem giấy dó trở lại bằng cách ứng dụng vào những sản phẩm hiện đại, mang đến giá trị thực tiễn trong cuộc sống thay vì chỉ dùng để vẽ tranh hay viết thư pháp như trước đây, ví dụ như sổ, lịch, thiệp và quạt giấy với hình ảnh tranh Đông Hồ đậm chất truyền thống, hoặc vòng tay, vòng cổ, và khuyên tai giấy. Với những sản phẩm thủ công như thế này, làm ra sản phẩm tốt là chưa đủ, cần phải giáo dục người dùng về nét đẹp của giấy nói riêng, và nét đẹp của những sản phẩm cổ truyền nói chung. Vì thế, một trong những mục tiêu của Zó Project là mang lại giá trị cao hơn cho giấy Dó cũng như tôn vinh nét đẹp của nghề làm giấy trong xã hội hiện đại.

Xây dựng mô hình doanh nghiệp xã hội theo hướng phát triển bền vững, Zó Project rất quan tâm đến việc bảo tồn và cải thiện quy trình làm giấy thủ công theo hướng bền vững vì môi trường; và đặc biệt nghiên cứu và phát triển các loại giấy thủ công từ kĩ thuật giấy Dó cổ truyền, để từ đó doanh nghiệp hướng đến việc tạo ra thêm giá trị cho các loại giấy thủ công của Việt Nam bằng những sản phẩm thủ công có giá trị kinh tế cao. Song song với việc bảo tồn vùng nguyên liệu giấy dó, vốn đang dần khan hiếm và có nguy cơ mất dần, Zó Project gắn mình với trách nhiệm xã hội trong việc gìn giữ và phát huy những kỹ thuật làm giấy cổ xưa của dân tộc, để có thể lan tỏa vẻ đẹp độc đáo của giấy cổ truyền trong và ngoài nước.

Ngoài việc trực tiếp thiết kế, sản xuất sản phẩm thủ công liên quan đến giấy truyền thống, Zó Project còn thường xuyên tổ chức những lớp học hướng dẫn sáng tạo cùng với giấy dó và đồ thủ công từ giấy Việt Nam, như một cách đem giấy Dó và “hồn dó” vào cuộc sống đời thường , đặc biệt là các bạn trẻ để giúp các bạn hiểu và thêm yêu mến giá trị văn hóa truyền thống dân tộc từ những gì giản đơn nhất như tấm giấy dó.

Với tâm niệm tôn vinh nét đẹp của nghề làm giấy dó và những nghệ nhân làm giấy, Zó Project vẫn đang miệt mài tìm tòi, sáng tạo cho ra đời nhiều hơn nữa những thiết kế hiện đại mang tính kinh tế cao từ giấy truyền thống.

Doanh nghiệp xã hội Zó - bảo tồn và phát triển giấy dó - chất liệu giấy truyền thống 800 năm tuổi của Việt Nam.
Cửa hàng: 26 Thọ Xương, Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Website: zopaper.com
Email: zoproject.edu@gmail.com
Hotline: 0384329379 ( Ms Hongky)