Việt Nam-Hoa Kỳ: Từ kẻ thù thành đối tác

Cuốn sách Từ kẻ thù thành đối tác, Việt Nam-Hoa Kỳ và chất da cam một lần nữa đánh thức câu chuyện về trách nhiệm và đạo đức trước hậu quả mà chất độc da cam để lại.

Ngày 3-10, tại đường sách TP.HCM diễn ra buổi ra mắt sách Từ kẻ thù đến đối tác, Việt Nam-Hoa Kỳ và chất da cam. Chương trình do Hội quán các bà mẹ TP.HCM phối hợp với Trung tâm Khuyết tật và Phát triển (DRD Việt Nam) tổ chức.

Đây là cuốn sách do TS Charles Bailey, nguyên Trưởng đại diện Quỹ Ford tại Việt Nam và TS Lê Kế Sơn, nguyên Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Môi trường, Chánh Văn phòng Ban chỉ đạo quốc gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam (Ban chỉ đạo 33), cùng hợp tác để viết.

TS Charles Bailey và TS Lê Kế Sơn cùng giao lưu với mọi người. Ảnh: THANH TUYỀN

Nói về nhân duyên của mình với vấn đề liên quan đến chất độc màu da cam, TS Charles Bailey chia sẻ ông đã đến Việt Nam từ năm 1997 để tìm hiểu về những tác hại của nó đối với người dân Việt Nam. Ông thấu hiểu được những mất mát đó và bắt đầu hành trình giúp đỡ những nạn nhân.

“Thông điệp mà tôi muốn truyền tải là bên cạnh việc kêu gọi các tổ chức thiện nguyện, đặc biệt là chính phủ Mỹ bắt đầu có những hoạt động giúp đỡ các nạn nhân bị nhiễm chất độc màu da cam ở Việt Nam thì nhiều người sẽ hiểu thêm về những tác hại của nó đối với người dân. Chính phủ Mỹ sẽ có những động thái mạnh hơn để xóa những hệ quả về môi trường và cả con người bị chất độc da cam. Tôi cũng muốn chuyển tải những câu chuyện về đối ngoại, về lịch sử, văn hóa, con người Việt Nam từ những gì mà tôi đã tìm hiểu” - TS Charles Bailey nói.

Đông đảo người dân đến dự buổi ra mắt sách. Ảnh: THANH TUYỀN

Còn TS Lê Kế Sơn thì tâm sự câu chuyện về chất da cam - dioxin vốn dĩ là một câu chuyện buồn: “Cách đây bốn năm, Charles Bailey hỏi tôi rằng chúng ta có thể làm được gì cho câu chuyện về chất da cam, dioxin này? Tôi nói với anh rằng cái khó nhất là không phải ai cũng có thể hiểu đúng, đủ về chuyện này. Chúng tôi quyết định viết sách để trả lời câu hỏi đó. Khi viết, ngay cả bản thân chúng tôi cũng phải tự mình nhận thức lại về vấn đề để hiểu chính xác và đầy đủ hơn”.

TS Sơn cũng chia sẻ rằng khi Mỹ bắt đầu chiến dịch rải chất da cam xuống Việt Nam, thực tế không ai lường trước được điều này lại để lại một hậu quả quá nghiêm trọng như hiện nay. “Tôi biết có gia đình một đô đốc người Mỹ cũng có người cháu bị dị tật bẩm sinh do ảnh hưởng của chất da cam và họ đau khổ như thế nào. Nói như thế để chúng ta nhìn nhận rằng bi kịch của chất da cam không chỉ riêng người Việt Nam chúng ta phải gánh chịu mà ngay cả những cựu binh Mỹ cũng không thoát". 

TS Charles Bailey trao đổi cùng mọi người sau buổi ra mắt sách. Ảnh: THANH TUYỀN

Đến tham dự buổi ra mắt, bà Tôn Nữ Thị Ninh, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại Quốc hội Việt Nam, cũng là người gắn bó với hai tác giả trong quá trình hình thành cuốn sách, nhận định đây là cuốn sách “nhằm giải quyết di chứng của chiến tranh và thực sự để chiến tranh lùi về phía sau chúng ta... Đây là việc nên làm và cần làm cho Việt Nam... và cho một mối quan hệ toàn diện, chín muồi giữa hai nước”.

Bà Tôn Nữ Thị Ninh nói rằng: "Chúng ta cùng nhau bàn bạc và xúc tiến những việc có thể làm hơn nữa, đó là cách thực chất nhất để gác lại chiến tranh, nhìn lại quá khứ để xây dựng hiện tại và tương lai tốt đẹp, vững chắc hơn". Ảnh: THANH TUYỀN

Tại đây, ông Timothy Liston, Phó Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại TP.HCM, cũng đã gửi lời chúc mừng đến hai tác giả của cuốn sách. Đồng thời, ông đánh giá cao nỗ lực của cả hai tác giả trong việc mở ra một hướng mới trong quan hệ ngoại giao giữa hai nước thông qua cuốn sách này.

Ông Timothy Liston, Phó Tổng lãnh sự Hoa Kỳ tại TP.HCM, đánh giá cuốn sách đã mở ra một bước phát triển mới trong quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Ảnh: THANH TUYỀN

"Tựa đề cuốn sách đã nói lên tất cả, trong giờ phút này, mối quan hệ Việt-Mỹ đã trở nên mạnh hơn bao giờ hết. Hai tác giả cuốn sách đã giúp thể hiện mối quan hệ Việt-Hoa Kỳ ngày càng bền chặt trong suốt thời gian qua. Hoa Kỳ luôn ủng hộ mối quan hệ này và sẵn sàng hỗ trợ, đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam về vấn đề hỗ trợ người khuyết tật, tìm kiếm lính mất tích trong chiến tranh... như chúng tôi đã và đang làm" - ông Timothy Liston nói.

---